Την 11η Νοεμβρίου 2022 δημοσιεύτηκε ο ν. 4990/2022 (ΦΕΚ 210/Τ.Α’/11.11.2022) σχετικά με την προστασία των προσώπων που αναφέρουν παραβιάσεις του ενωσιακού δικαίου ή – όπως είναι ευρέως γνωστά –
των μαρτύρων – πληροφοριοδοτών δημοσίου συμφέροντος (whistleblowers).
Ο Νόμος αποσκοπεί στη διασφάλιση ενός ολοκληρωμένου πλαισίου προστασίας των προσώπων που αναφέρουν παραβιάσεις του ενωσιακού δικαίου, στην ίδρυση ενός συστήματος εσωτερικής και εξωτερικής αναφοράς παραβιάσεων, στην προστασία των προσώπων που αναφέρουν τις εν λόγω παραβιάσεις, στην οργάνωση της διαδικασίας υποβολής, παραλαβής και παρακολούθησης των αναφορών και προβλέπει κυρώσεις μη συμμόρφωσης.
A. Το προσωπικό πεδίο εφαρμογής του Νόμου
Το προσωπικό πεδίο εφαρμογής του Νόμου είναι ιδιαιτέρως ευρύ, προστατεύει τους εργαζομένους του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα, υποψήφιους, νυν και πρώην, αλλά και απασχολούμενους με συμβάσεις παροχής ανεξάρτητων υπηρεσιών, μετόχους και πρόσωπα της διοίκησης, ακόμη και εθελοντές.
Β. Το καθ` ύλην πεδίο εφαρμογής του νόμου
Το καθ` ύλην πεδίο εφαρμογής του νόμου είναι η προστασία προσώπων που αναφέρουν ή αποκαλύπτουν:
Α. παραβιάσεις ενωσιακού δικαίου στους τομείς:
των δημόσιων συμβάσεων,
των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, προϊόντων και αγορών, καθώς και της πρόληψης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας,
της ασφάλειας και της συμμόρφωσης των προϊόντων,
της ασφάλειας των μεταφορών,
της προστασίας του περιβάλλοντος,
της προστασίας από την ακτινοβολία και της πυρηνικής ασφάλειας,
της ασφάλειας των τροφίμων και των ζωοτροφών,καθώς και της υγείας και της καλής μεταχείρισης των ζώων,
της δημόσιας υγείας,
της προστασίας των καταναλωτών,
της προστασίας της ιδιωτικής ζωής και των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, καθώς και της ασφάλειας των συστημάτων δικτύου και πληροφοριών,
Β. παραβιάσεις που θίγουν τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης του άρθρου 325 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Σ.Λ.Ε.Ε.) και τα ειδικότερα οριζόμενα στα σχετικά ενωσιακά μέτρα,
Γ. παραβιάσεις που σχετίζονται με την εσωτερική αγορά, όπως αναφέρεται στην παρ. 2 του άρθρου 26 της Σ.Λ.Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένων των παραβιάσεων των κανόνων της Ένωσης περί ανταγωνισμού και κρατικών ενισχύσεων, καθώς και παραβιάσεων που αφορούν στην εσωτερική αγορά σχετικά με πράξεις που παραβαίνουν τους κανόνες για τη φορολογία των εταιρειών ή διακανονισμούς, σκοπός των οποίων είναι η διασφάλιση φορολογικού πλεονεκτήματος που ματαιώνει το αντικείμενο ή τον σκοπό της εφαρμοστέας νομοθεσίας περί φορολογίας εταιρειών.
Γ. Υποχρεώσεις Συμμόρφωσης
Οι φορείς του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα που απασχολούν από πενήντα (50) υπαλλήλους και άνω υποχρεούνται να ορίσουν Υπεύθυνο Παραλαβής και Παρακολούθησης Αναφορών (Υ.Π.Π.Α.) (άρθρο 9 παρ. 1).
Εάν η Εταιρεία απασχολεί λιγότερους από 50 εργαζομένους, τότε έχει τη δυνατότητα να ορίζει Υ.Π.Π.Α. (άρθρο 9 παρ.3).
Οι φορείς που δραστηριοποιούνται σε τομείς χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, προϊόντων και αγορών, μεταφορών και περιβάλλοντος ή λειτουργούν δυνάμει απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων ή έχουν δραστηριότητες που μπορεί να προκαλέσουν κίνδυνο στη δημόσια υγεία και το περιβάλλον υποχρεούνται στον ορισμό Υ.Π.Π.Α. ανεξάρτητα από τον αριθμό των εργαζομένων που απασχολούν (άρθρο 9 παρ. 4).
Δ. Προθεσμία Συμμόρφωσης
Μέχρι την 11η Μαΐου 2023, εφόσον πρόκειται για επιχειρήσεις με περισσότερους από 249 εργαζομένους.
Μέχρι την 17η Δεκεμβρίου 2023, εφόσον πρόκειται για επιχειρήσεις με 50 έως 249 εργαζομένους.
Εντός 2 μηνών από τη συμμόρφωσή τους οι φορείς οφείλουν να ενημερώνουν σχετικά την Επιθεώρηση Εργασίας ή τον αρμόδιο εποπτικό φορέα (άρθρο 25. Παρ. 1).
Ε. Ορισμός Υπευθύνου Παραλαβής και Παρακολούθησης Αναφορών (Υ.Π.Π.Α.)
Οι υπόχρεοι οφείλουν να ορίσουν έναν Υ.Π.Π.Α. , ο οποίος μπορεί να είναι εργαζόμενος ή εξωτερικός συνεργάτης, ο οποίος αναφέρεται απευθείας στο ανώτατο διοικητικό όργανο της Εταιρείας (άρθρο 9 παρ.7). Οι αρμοδιότητές του είναι:
● η παραλαβή των αναφορών των παραβιάσεων ενωσιακού δικαίου,
● η διενέργεια των απαραίτητων πράξεων προκειμένου να επιληφθούν της αναφοράς τα αρμόδια όργανα ή φορείς,
● η διασφάλιση της προστασίας της ταυτότητας του αναφέροντος,
● η παρακολούθηση των αναφορών και η επικοινωνία και ενημέρωση του αναφέροντα για τις ενέργειες που αναλαμβάνονται μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα,
● η παροχή σαφών πληροφοριών για τις διαδικασίες υπό τις οποίες οι αναφορές μπορούν να υποβληθούν στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας.
Η θητεία του Υ.Π.Π.Α. διαρκεί ένα (1) τουλάχιστον ημερολογιακό έτος.
Στ. Κυρώσεις μη συμμόρφωσης
Η μη συμμόρφωση με τη νομοθεσία επιφέρει διοικητικά πρόστιμα, το ύψος των οποίων δεν μπορεί να είναι μικρότερο από δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ και μεγαλύτερο από πεντακόσιες χιλιάδες (500.000) ευρώ. Προβλέπονται, επίσης, ποινικές κυρώσεις για σχετικά αδικήματα (παρεμπόδιση υποβολής αναφοράς κ.λπ.).
Η παραβίαση της υποχρέωσης της επιχείρησης για ορισμό Υπευθύνου Παραλαβής και Παρακολούθησης Αναφορών (Υ.Π.Π.Α.) συνεπάγεται επιβολή επιπλέον προστίμου από την Επιθεώρηση Εργασίας ή τον αρμόδιο εποπτικό φορέα.
ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
Συγγραφή Πολιτικών
τη βάση της φύσης των διαδικασιών έκαστου οργανισμού δημιουργούμε τις κατάλληλες πολιτικές, διαδικασίες και εργαλεία για τη συμμόρφωση με το νομοθετικό πλαίσιο.
Ειδικότερα, συντάσσουμε:
Πολιτική αναφορών και καταγγελιών
Πολιτική εσωτερικής υποβολής, παραλαβής και παρακολούθησης αναφορών,
Πολιτική διαχείρισης καταγγελιών, επικοινωνία και τήρηση αρχείου
Πολιτική Προστασίας των Προσωπικών Δεδομένων στο πλαίσιο της διαδικασίας υποβολής αναφορών και διατήρησης της ανωνυμίας του καταγγέλλοντος
Πολιτική για την αποτελεσματική προστασία καταγγέλλοντος και καταγγελλόμενου
Κανονισμό διαχείρισης και διερεύνηση της αναφοράς από το αρμόδιο όργανο του φορέα.
Πλατφόρμα
Πλατφόρμα εσωτερικής υποβολής, παραλαβής και παρακολούθησης αναφορών συμμορφωμένη με το GDPR, με κρυπτογράφηση, για επώνυμες και ανώνυμες, γραπτές και προφορικές αναφορές, με 24ωρη λειτουργία.
Ενημέρωση και εκπαίδευση του προσωπικού για τη νέα νομοθεσία
Η Εταιρεία μας μέσω των εξειδικευμένων εκπαιδευτών της δύναται να παράσχει στον φορέα σας υπηρεσίες εκπαίδευσης και ενημέρωσης του προσωπικού αναφορικά με τη νέα νομοθεσία ν. 4990/2022 (ΦΕΚ 210/Τ.Α’/11.11.2022) και τις πολιτικές και διαδικασίες που πρέπει να ακολουθούνται.
Υπηρεσίες Υπευθύνου Παραλαβής και Παρακολούθησης Αναφορών (Υ.Π.Π.Α.)
Η Εταιρεία μας προσφέρει υπηρεσίες Υπευθύνου Παραλαβής και Παρακολούθησης Αναφορών (Υ.Π.Π.Α.). Ειδικότερα, διαθέτει συνεργάτες νομικούς εξειδικευμένους στην κανονιστική συμμόρφωση με χρόνια εμπειρία.